حاج آخوند ملا عباس تربتی

مختصری شرح زندگانی

تولد

ملا عباس تربتی معروف به حاج آخوند، روحانی و عارف شعیه  در سال 1250 در روستای کاریزک ناگهانی (یکی از روستاهای اطراف تربت حیدریه ) و در یک خانواده مذهبی به دنیا آمد.

زندگی نامه

پدر ملا عباس، ملا حسینعلی نام داشت که ملاعباس را برای تحصیل به  مکتب خانه و بعد از آن به تربت حیدریه  فرستاد.ملا عباس تربتی در مدرسه شیخ یوسفعلی و در کنار ملاعبدالحمید تربتی ، صرف و نحو را یاد گرفت و پس از آن شروع  به تحصیل فقه واصول کرد و برای تکمیل دانسته های خود به مشهد آمد اما بعد از مدتی به درخواست پدرش به روستا برگشت، در اونجا ازدواج کرد و به کشاورزی مشغول شد.

کتابهای معالم، قوانین ، لمعه و شرایع رو یاد گرفت و همه الفیه ابن مالک را حفظ کرد.

در سال1326ه ق همراه کاروان پیاده به کربلا مشرف شد و در راه بازگشت از نجف به تربت حیدریه ، ملاعباس کفایه الاصول رو در حضور شیخ علی اکبر تربتی (از شاگردان آخوند خراسانی) یاد گرفت و شیخ عباس در دوازده ذی القعده سال 1328 به تربت حیدریه برگشت و اونجا به تدریس مشغول شد و در مسجد به جای شیخ علی اکبر نماز را اقامه کرد.

ملا عباس تربتی مردی باهوش و دور اندیش دربحث و فقاهت واهل کشف کرامت بود. در بحث تبیین نهضت همیشه استقبال میکرد و در  تبعیت از علمای مبارز عصر ، حکومت رو غاصب میدانست و در نامه هایی که برای حل مشکلات مردم به نمایندگان دولت می نوشت ، هرگز آنها را با القاب خطاب نمی کرد. از مسئولین می خواست تا مشکلات مردم را حل کنند و هرگز خواسته های نا معقول آنها را قبول نمیکرد. ملاعباس پس از بازگشت به شهر در حوزه علمیه مشهد و تربت حیدریه و بعد از نماز صبح سه چهار درس مربوط به حوزه علمیه را تدریس می کرد.

ملا عباس تربتی در سال 1337 قمری همراه پسرش شیخ حسینعلی راشد به کربلا مشرف شد. ایشان در سال 1350 چند ماهی در مشهد سکونت کرد.

در ماه رمضان یکی از سالها، حاج شیخ عباس قمی در مسجد گوهرشاد مشهد سخنرانی داشت، ملا عباس تربتی برای بهره مند شدن از محضر شیخ عباس ، سخنرانی های خود در تربت حیدریه را تعطیل کرد و به مشهد امد و به عنوان مستمع، در مسجد گوهرشاد نشست. شیخ عباس قمی به محض مشاهده ملاعباس از منبر پایین آمد و فرمود :

” با وجود حاج آخوند، جایز نیست که من موعظه کنم… ای مردم! از ایشان استفاده کنید “

درهمان وقت از دوست صمیمی اش ملا عباس تربتی میخواهد که تا پایان ماه رمضان در آنجا سخنرانی داشته باشد و در آن دوران مرحوم شیخ عباس قمی ، ملاعباس رو به جای خود در مسجد گوهرشاد به منبر می فرستاد.

ملاعباس در زلزله خرداد 1312 تربت حیدریه با بسیج کردن مردم ، به کمک زلزله زدگان شتافت و سطح کمک های ایشان به قدری بالا بود که توسط نمایندگان مجلس و وزرای کشور از ایشان تقدیر و تشکر شد. دراین زلزله وی کمک های نقدی ارسالی آمریکایی هارا نپذیرفت و رد کرد.

در سال  1316به مکه مکرمه مشرف شد. شخصیت معنوی ملا عباس تربتی طوری بود که به رغم انعطاف روحی، تاثیر عمیقی روی دیگران می گذاشت. سرهنگ نوایی رییس شهربانی وقت خراسان در نوبت اول ماموریتش که هنوز جریان سال 1314شمسی و حادثه قیام گوهرشاد اتفاق نیفتاده بود، شبی در منزل مرحوم آیت الله میرزا محمد آقازاده گفت : ” من به هیچ یک از این آقایان اعتقادی ندارم، فقط از حاج آخوند ملاعباس است که می ترسم که اگر نفرین کند اثر می کند”.

وفات

ملا عباس تربتی در 24 مهر 1322 خورشیدی  بعد از طلوع آفتاب در شهر تربت  حیدریه در خانه اش فوت کرد و جنازه اش به مشهد انتقال یافت و در آخرین غرفه صحن آزادی در زاویه شمال غربی به خاک سپرده شد.

ملا عباس تربتی از دیدگاه بزرگان ایرانی

امام خمینی (ره ):

ملاعباس به آنچه میدانست درست است ، عمل کرد و در سخنی ملا عباس تربتی را فردی متکی به خداوند و نترس یاد کرده است.

امام خمینی داستانی از ایشان از قول یکی از شاگردان خود نقل میکنند با این مضمون که در یک شب زمستانی در جاده مشهد چهار جوان به همراه چهار خانم وارد قهوه خانه ای میشوند ودر انجا مشغول خوشگذرانی و عیش و نوش مشروبات و رقص شدند.

در گرماگرم این بساط در قهوه خانه باز میشود و مرحوم ملا عباس تربتی به همراه چهار نفر دیگر که در راه به مشهد در برف گیر کرده بودند، وارد قهوه خانه میشود ملا عباس مستقیم و بدون توجه به اطرافش سجاده اش را پهن میکند و مشغول نمازش میشود افراد دیگر از جمله خود قهوه چی که ملا عباس را میشناختند به ایشان اقتدا میکنند و بعد از اینکه نماز تمام میشود میبینند از ان جوانها و خانمها هیچ اثری نیست و بساط خود را جمع کرده بودند و رفته بودند.

حاج آخوند ملاّ عباس آنچه را به عنوان تکلیف تشخیص داد، عمل کرد کار خودش را کرد، کارى به این نداشت که آن ها خوششان می آید و از او تبعیّت می کنند یا نه. چون کسی که اتّکال به خداوند تبارک و تعالی دارد، از این که تنها بماند ابداً نمی ترسد.

شهید مطهری:

 در مقاله هایی که در آبان  1335 در شماره 3مجله رادیو نوشته است ، ملا عباس تربتی را انسانی زاهد، باتقوا و دارای خصلت های پسندیده دانسته و میگوید: وی با آنکه فردی روحانی و بسیار محترم و مورد توجه مردم شهرستان تربت حیدریه بود و هر سال به وسیله او پول زیادی به فقرا و طلاب می رسید، هرگز غیر از نان عمل خویش نخورد و تا آخرین لحظه عمر، با داشتن مقامات عالی روحانی، شخصا کشاورزی میکرد و مانند یک نفر رعیت زحمت میکشید و به همین دلیل از نظر لباس و کفش با سایر روحانیون هم طبقه خود فرق داشت زیرا لباسهای او بیشتر شبیه کشاورزان بود. او پیری روشن دل و روشن ضمیر بود.

بدیع الزمان فروزانفر:

 بدیع الزمان فروزانفر (ادیب و نویسنده برجسته ایرانی) هنگامی که ملا عباس را دیده بود در مورد ایشان گفت:

او فردی است که دنیا به دور او نگشته است یعنی بویی از دنیا داری در وجود او نیست.

حسینعلی راشد:

حسینعلی راشد فرزند ایشان درباره پدر بزرگوارش میگوید:

 او مردی بود که نفْس خود را کشته بود.

آیت الله احمد جنتی:

آیت الله احمد جنتی از فقهای شورای نگهبان در خطبه های نماز جمعه تهران در 15مرداد 1372 با تجلیل از شخصیت ملاعباس تربتی، همه را به مطالعه کتاب «فضیلتهای فراموش شده» دعوت کرد و ایشان را از نوادر روزگار دانست که در بسیاری از مسائل نظیر نداشت.

آیت الله خزعلی:

آیت الله خزعلی تحت تأثیر شخصیت ملاعباس تربتی، دو یادداشت کوتاه و بلند درباره ایشان منتشر کرده که در مقدمه کتاب فضیلتهای فراموش شده بیان شده است.

کنگره بزرگداشت شیخ ملا عباس تربتی در مهر سال 1386 در تربت حیدریه برگزار شد و دکتر غلامعلی حداد عادل که رئیس مجلس ان زمان بود به تببین شخصیت و فضلیت های این عارف روحانی پرداخت. کتاب «فضیلت های فراموش شده» که به قلم فرزند ایشان مرحوم حسینعلی راشد نوشته شده است  تاکنون بیش از صد نوبت به چاپ رسیده و به دهها زبان زنده دنیا ترجمه شده.