اقا محمد خان قوانلو قاجار

تولد

اقا محمد خان قوانلو قاجار که به کاشف السلطنه و پدر چای ایران معروف هست در اول فروردین سال 1244 در روستای اسد آباد (یکی از روستاهای بخش جلگه رخِ تربت حیدریه) متولد شد. او نخستین شهردار شهر تهران هم لقب گرفت.

شروع ماجراجویی

در نوجوانی به همراه پدرش به تهران رفت، بعد از فوت پدرش در کنار معلم سرخانه ادبیات فارسی و عربی رو یادگرفت سپس وارد مدرسه دارالفنون شد و شروع به یادگیری زبان فرانسه و علوم متعارف کرد. در شانزده سالگی بود که استخدام وزارت امور خارجه شد و در هجده سالگی به عنوان کارمند سفارت ایران در فرانسه، به پاریس اعزام شد و در دانشگاه سوربن در رشته حقوق ادامه تحصیل داد بعد از آن یکسال رشته حقوق اداری رو خواند و بعد از گذشت 5 سال در پاریس معاون سفارت فرانسه شد.

در سفر ناصرالدین شاه به فرانسه محمد میرزا به عنوان مترجم همراه شاه ایران بود که بالاخره بعد از هشت سال اقامت و تحصیل به ایران برگشت. بعد از اینکه به ایران برگشت توسط مویدالدوله (حاکم خراسان) به حکومت تربت منصوب شد اما به علت افکار ازادی خواهی که داشت با کمک مویدالدوله به سمت روسیه و فرانسه فرار کرد.

کشت چای برای اولین بار

بعد از به سلطنت رسیدن مظفرالدین شاه مجدد به ایران برگشت و رئیس کنسولگری ایران در هندوستان شد و بعد از مدتی اقامت در شهر بمبئی به منطقه شیملا رفت که در آنجا طرز کشت چای رو یاد گرفت و این صنعت رو به ایران آورد و کشت چای رو در مزارع شخصی اش در لاهیجان آغاز کرد و خوب به همین دلیل لقب پدر چای ایران به او داده شد.

جالب است بدانید که کاشف السلطنه علاوه بر وارد کردن چای، گونه ای از درختان کاج را که تا ارتفاع 50 متری رشد میکنند، برای اولین بار به ایران آورد که امروزه به کاج کاشفی معروف است و در همه جای ایران به وفور یافت میشود. حتی بسیاری از درختان کاج باغملی در تربت حیدریه نمونه ای ازهمین نوع کاج هاست.

تاسیس شهرداری تهران

محمد میرزا با محمد علی شاه مخالف بود و پس از اینکه مجلس به توپ بسته شد از ایران رفت. بعد از سقوط محمد علی شاه مجدد به ایران برگشت و معاون نخست وزیر در حکومت احمد شاه شد. در سال 1258 از طرف مجلس شورای اسلامی مامور تاسیس شهرداری به سبک نوین شد و اولین شهردار شهر تهران شد و کتابچه ای در مورد قوانین و وظایف شهرداری درست کرد.

به سبک شهرداری در کشورهای اروپایی کارهای زیادی انجام داد مثل

تامین روشنایی شبانه معابر

سنگفرش و بهبود وضعیت کوچه ها و خیابان ها

اب پاشی خیابان و معابر

راه اندازی درشکه های عمومی

درخت کاری

شماره گذاری منازل

ریاست سازمان چای ایران

بدلیل اینکه از زمان مظفرالدین شاه امتیاز چای ایران به او واگذار شده بود در زمان رضاخان ریاست سازمان چای ایران را بر عهده گرفت. او با مطالعه صنعت چای در کشور چین و ژاپن و استخدام متخصصان چینی و واردات ماشین آلات کشاورزی باعث پیشرفت و تحولی بزرگ در صنعت کشاورزی و چای ایران شد.

علت مرگ

کاشف السلطنه در سال 1308 در سفری به هند لوازم و صنایع اولیه برای ساخت اولین کارخانه مدرن چای ایرانی را با خود آورد ولی در راه حرکت از بوشهر به شیراز اتومبیل او در دره سقوط کرد و جسدش طبق وصیتی که کرده بود در تپه های چای لاهیجان دفن شد و در حال حاضر آرامگاه کاشف السلطنه موزه تاریخ چای ایران است.

البته مرگ کاشف السلطنه مبهم است و گفته شده در اوتومبیلی که کاشف السلطنه در آن حضور داشته علاوه بر او، یک مامور انگلیسی، یک راننده و یک مامورشهربانی هم حضور داشتند که بعد از سقوط اوتومبیل به درون دره، کاشف السلطنه و مامورشهربانی درجا کشته میشوند ولی راننده به همراه مامور انگلیسی زخمی شده و در شیراز مداوا میشوند و سپس از آنجا میروند که بعد ها هیچ اثری اژ آنها پیدا نمی کنند که ممکن است قبل ازسقوط ماشین  به دره، مامور انگلیسی ابتدا با گلوله کاشف السلطنه را کشته و بعد خودرو را به درون دره پرتاپ کرده باشند.

کاشف السلطنه در سال 1279 شرکتی در زمینه تولید چای تاسیس کرد که در سال 1377 با نام شرکت چایکاران کاشف به ثبت رسید. در حال حاضر این شرکت در زمینه تولید و بسته بندی چای فعالیت میکند.